ภาคเหนือ

          บทประพันธ์ค่าวเรื่อง “เทิดบุญป๋าระมีจักรีป้อไท้” กล่าวถึงพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ที่ได้ทรงทำนุบำรุงบ้านเมืองและพุทธศาสนาให้เจริญรุ่งเรือง พระองค์ทรงปกครองแผ่นดินด้วยทศพิธราชธรรม ซึ่งถือเป็นแบบอย่างที่ดีให้แก่ประชาชนและนานาประเทศ นอกจากนี้พระองค์ยังทรงห่วงใยประชาชนของพระองค์ โดยเห็นได้จากโครงการในพระราชดำริต่างๆของพระองค์ที่ล้วนทำเพื่อประชาชนของพระองค์ ฟังค่าวล้านนาอื่น ๆ … คลิก

          บทประพันธ์ค่าวเรื่อง “อุปมา มือห้านิ้ว” กล่าวถึงการเปรียบการทำงานของมนุษย์กับนิ้วมือทั้ง 5 ซึ่งแต่ละนิ้วต่างมีความสำคัญแตกต่างกันไป หากมนุษย์รู้จักทำงานด้วยความสามัคคี ก็จะประสบความสำเร็จตามที่ต้องการ เหมือนกับนิ้วมือทั้ง 5 นิ้ว ที่ช่วยกันประคับประคองจนงานสำเร็จ โดยมีการกล่าวถึงนิ้วแต่ละนิ้ว...

          บทประพันธ์ค่าวเรื่อง “องค์หมอเจ้าฟ้าปวงประชาสยาม” กล่าวถึงสมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก พระราชบิดาของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ประชาชนต่างเรียกพระองค์ว่า “หมอเจ้าฟ้า” เนื่องจากพระองค์ทรงให้ความสำคัญในด้านการแพทย์ ทรงศึกษาวิชาการทางการแพทย์ และทรงสนับสนุนการศึกษาทางการแพทย์ เช่น ทุนหมอเจ้าฟ้า...

          บทประพันธ์ค่าวเรื่อง “นักบุญล้านนาครูบาศรีวิจัย” กล่าวถึงชีวประวัติของครูบาเจ้าศรีวิชัย เดิมมีนามว่า “อินเฟือน” ซึ่งมีความหมายว่าการเกิดกัมปนาทหวั่นไหวถึงสวรรค์หรือเมืองของพระอินทร์ เนื่องจากใน วันที่เกิดนั้นมีพายุฝนฟ้าคะนองอย่างหนัก ซึ่งมีเชื่อกันว่าคนมีบุญญาธิการจะมาเกิด ผู้คนต่างยกย่องครูบาเจ้าศรีวิชัยว่า “นักบุญแห่งล้านนา” เนื่องจากท่านได้ทำประโยชน์มากมายให้กับชาวล้านนา ซึ่งผลงานที่เป็นที่จดจำของท่านคือการสร้างถนนขึ้นดอยสุเทพ...

          บทประพันธ์ค่าวเรื่อง “ต๋ำนานเวียงต้าก๋าน” กล่าวถึงประวัติของ “เวียงต้าก๋าน” (เวียงท่ากาน) ซึ่งตั้งอยู่ในเขตอำเภอสันป่าตอง แต่เดิมมีชื่อว่า “ตะก๋า” เพราะมีกาเผือกอาศัยอยู่แถวนั้นเป็นจำนวนมาก ซึ่งชาวบ้านมึความเชื่อว่ากาเผือกเป็นสัตว์อัปมงคล ในสมัยที่พระนางจามเทวีเสด็จขึ้นครองเมือง โดยมีเวียงท่ากานเป็นเมืองหน้าด่าน บ้านเมืองมีความเจริญรุ่งเรืองเป็นอย่างมาก...

          บทประพันธ์ค่าวเรื่อง “งัวต๋ายกิ๋นหญ้า” เป็นนิทานคติสอนใจ กล่าวถึงเด็กชายผู้หนึ่งที่เลี้ยงวัวตัวผู้ไว้ เขารักและทะนุถนอมวัวตัวนี้มาก ดูแลเอาใจใส่อย่างดี ทุกเช้าเขาจะนำหญ้าและน้ำมาให้วัวกิน แต่อยู่มาวันหนึ่งวัวของเขาได้ตายโดยไม่ทราบสาเหตุ แม้เขาจะพยายามเอาหญ้าและน้ำยัดปากวัวอย่างไร วัวก็ไม่ฟื้นขึ้นมา เมื่อพ่อของเด็กชายมาเห็น ก็รู้สึกสังเวชยิ่งนัก พ่อจึงบอกแก่ลูกชายว่าวัวตายไปแล้ว...

          บทประพันธ์ค่าวเรื่อง “คืนหมาเห่า” กล่าวถึงชายผู้หนึ่งชื่อ “ลุงมูล” ที่กำลังนอนหลับอยู่ในบ้านของเขา นอนไปได้สักพักลุงก็ได้ยินเสียงสุนัขเห่า ลุงจึงคิดว่ามีโจรมาขโมยสัตว์ที่เลี้ยงไว้แน่ๆ ลุงจึงลุกขึ้นคว้าดาบที่เสียบอยู่ข้างฝาบ้านลงไปข้างล่าง เมื่อลงจากเรือนแล้วก็เห็นควาย หมู และไก่ ยังอยู่ครบ คืนนั้นเป็นคืนพระจันทร์เต็มดวง...

          บทประพันธ์ค่าวเรื่อง “คนเฒ่าขาโค๊ะ” กล่าวถึงผู้สูงอายุที่มีลักษณะขาโก่งงอ ทำให้ไม่สามารถลุก นั่ง ได้สะดวกสบายเหมือนตอนเป็นหนุ่ม โดยอาการลักษณะนี้สันนิษฐานว่าเกิดจากการรับประทานไก่ เนื้อ หรือหน่อไม้ดองมากเกินไป ผู้เขียนจึงแนะนำให้เปลี่ยนมารับประทานผักที่มีส่วนช่วยบำรุงผิวพรรณให้สดใส ขับถ่ายสะดวก ปราศจากโรคอ้วนซึ่งเป็นสาเหตุหนึ่งที่ผู้สูงอายุที่มีน้ำหนักมากพบเจอ ฟังค่าวล้านนาอื่น...

          บทประพันธ์ค่าวเรื่อง “ค่าวคติสอนใจ๋ ต๋ากั๊บตี๋น” กล่าวถึงอวัยวะของร่างกาย 2 ส่วน ได้แก่ ตา และเท้า ทั้งสองต่างโอ้อวดถึงความสำคัญของตัวเอง ฝ่ายเท้าบอกว่าตนสำคัญมากกว่าตา เนื่องจากเป็นผู้นำร่างกายไปได้ทุกหนทุกแห่ง ฝ่ายตาก็บอกว่าตนเองมีความสำคัญมากกว่าเท้า...

          บทประพันธ์ค่าวเรื่อง “ขอนบ่มีเห็ด” กล่าวถึงสำนวนสุภาษิต “ขอนบ่มีเห็ด” ซึ่งเป็นสุภาษิตล้านนา มีความหมายว่า สิ่งของหรือคนที่ไม่มีประโยชน์หรือหมดประโยชน์ ผู้คนย่อมไม่ให้ความสนใจ ก็เปรียบเสมือนขอนไม้ที่ไม่มีเห็ดขึ้นเกาะ สำนวนนี้ใช้กับผู้ที่ไม่มีบุตรหลานดูแลยามแก่เฒ่า ฟังค่าวล้านนาอื่น ๆ …...