May 16, 2024

ภาคเหนือ

          บทประพันธ์ค่าวเรื่อง “ชีวิตและสิ่งแวดล้อม” กล่าวถึงการรณรงค์งดใช้ยาฆ่าแมลงกับพืชผักสวนครัวที่ใช้รับประทานในชีวิตประจำวัน ซึ่งเป็นการรับสารเคมีที่จะเข้าไปสะสมในร่างกายและเป็นอันตรายต่อชีวิต และช่วยกันรณรงค์การใช้ยาฆ่าแมลงโดยใช้พืชสมุนไพรทดแทน และการใช้ปุ๋ยอินทรีย์ทดแทน โดยได้มาจากการหมักขยะและมูลสัตว์ การปลูกพืชสวน ไร่นา ควรใช้ปุ๋ยอินทรีย์ที่หมักเองจากพืชหรือมูลสัตว์ จะไม่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ ซึ่งหาได้ง่ายและประหยัดค่าใช้จ่าย นอกจากนี้...
          บทประพันธ์ค่าวเรื่อง “ก ไก่ – ฮ นกฮูก” เป็นบทท่องอาขยานอักษรพยัญชนะ ก ไก่ ถึง ฮ นกฮูก ซึ่งเป็นการท่องบทเป็นภาษาคำเมืองล้านนา...
          บทประพันธ์ค่าวเรื่อง “เพชรราชภัฏ เพชรล้านนา” ซึ่งเป็นรางวัลของสถาบันภาษา ศิลปะและวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่ ซึ่งมีวัตถุประสงค์เพื่อสรรหาครูภูมิปัญญา ปราชญ์ชาวบ้านที่มีความรู้ ความสามารถและความเชี่ยวชาญทางด้านศิลปวัฒนธรรมในสาขาต่าง ๆ โดยบทประพันธ์ดังกล่าวได้เปรียบเปรยกับช้างเผือกที่อยู่ในป่า หากใครไม่ไปแสวงหาก็คงไม่พบ หรือเพชรที่อยู่ในโคลนตม...
          บทประพันธ์ค่าวเรื่อง “เจิญแอ่วสันป่าตอง” กล่าวถึงการเชิญชวนให้มาท่องเที่ยวอำเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่ โดยได้แนะนำสินค้าและของดีของอำเภอสันป่าตอง แหล่งท่องเที่ยว และโบราณสถาน ได้แก่ ลำไย ผลไม้ทางเศรษฐกิจและนิยมปลูกกันเป็นจำนวนมาก ผลิตภัณฑ์ไม้แกะสลัก บริเวณถนนสายหัตถกรรม สองฝั่งคลองชลประทาน...
          บทประพันธ์ค่าวเรื่อง “หัวอกแม่สลาย” กล่าวถึงแม่หม้ายคนหนึ่ง สามีได้เสียชีวิตลง มีลูก 2 คน ลูกผู้ชายคนโตและลูกผู้หญิงคนเล็ก แม่มีอาชีพรับราชการ จึงจำเป็นต้องกู้เงินมาเพื่อส่งเสียลูกทั้งสองคนได้เรียนหนังสือ เมื่อลูกชายคนแรกเข้าเรียนมหาวิทยาลัย อาศัยอยู่หอพักและไม่ค่อยไม่ได้กลับบ้านมาเยี่ยมแม่เลย แม่จึงได้เป็นฝ่ายเดินทางไปเยี่ยมลูกชาย...
          บทประพันธ์ค่าวเรื่อง “หน้าที่สามี” และ “หน้าที่ภรรยา” กล่าวถึงหน้าที่ของสามีและภรรยา ที่ควรมีซึ่งกันและกัน โดยยึดหลักหน้าที่สำคัญ ดังนี้ หน้าที่ของสามีที่มีต่อภรรยา 1. เอาใจใส่ภรรยาและช่วยเหลือทำงานบ้าน 2. ให้การยกย่องและไม่ดูหมิ่นภรรยาตน...
          บทประพันธ์ค่าวเรื่อง “หน้าที่ของพ่อและแม่” กล่าวถึงการเลี้ยงดูบุตรและทำหน้าที่สนับสนุนให้บุตรมีความเจริญก้าวหน้าในชีวิต โดยยึดหลักหน้าที่สำคัญ ดังนี้ 1. สอนให้บุตรเป็นคนมีจิตใจดี ไม่ยุ่งเกี่ยวกับการพนัน 2. สอนให้บุตรประพฤติตัวเป็นคนดี และเลือกคบคนที่ดี 3. สอนให้บุตรให้มีความตั้งใจเรียน...
          บทประพันธ์ค่าวเรื่อง “สิบสองราศี” กล่าวถึงการไหว้พระธาตุประจำปีเกิดของแต่ละราศี ได้แก่ ๑. ปีชวด พระธาตุประจำปีเกิด คือวัดพระธาตุจอมทอง ๒. ปีฉลู พระธาตุประจำปีเกิด คือวัดพระธาตุลำปางหลวง ๓....
          บทประพันธ์ค่าวเรื่อง “ปอนปี๋ใหม่เมืองจากนักกวีล้านนา” (ปอนปี๋ใหม่ หมายถึง พรปีใหม่) เนื่องในเทศกาลสงกรานต์ล้านนา หรือ “ปีใหม่เมือง” ได้เวียนมาถึง ผู้เขียนได้เขียนค่าวถึงทุกท่าน ไม่ว่าจะอยู่ในสาขาอาชีพใดที่ได้กล่าวถึง ขออวยพรให้มั่งมีทรัพย์สินเงินทอง ไร้โรคา...
          บทประพันธ์ค่าวเรื่อง “ค่าวประเพณีเล่นบ่ากอนของหนุ่มสาวสมัยตะก่อน” กล่าวถึงประเพณีที่มีมาแต่โบราณ ชื่อว่าประเพณีการ “เล่นบ่ากอน” ซึ่งจะเล่นในวันปีใหม่เมือง โดยมีลักษณะการเล่นคือ หนุ่มสาวจะเอาไม้ไผ่ปล้องที่ไม่ทะลุนำมาสุ่มไฟไว้ เมื่อไม้ไผ่ปล้องตันถูกไฟเผาก็จะเกิดเสียงดัง ทำให้หนุ่มสาวรู้ว่าที่นั่นกำลังมีงาน “เล่นบ่ากอน” หนุ่มสาวก็จะพากันมาร่วมงาน จึงมีการละเล่นทอยลูกบ่ากอน...