ตั้งอยู่ที่โรงเรียนบ้านครบุรีนครธรรมโฆสิตวิทยาคาร บ้านครบุรี ตำบลครบุรี อำเภอครบุรี จังหวัดนครราชสีมา โดยสร้างขึ้นในราวพุทธศตวรรษที่ 18 (พ.ศ. 1724-1761) ตามพระราชโองการของพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 แห่งอาณาจักรกัมพูชา เป็นศาสนสถานในศาสนาพุทธ ลัทธิมหายาน ก่อด้วยศิลาแลงและหินทราย มีแผนผังเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า ตั้งหันหน้าไปทิศตะวันออก ประกอบด้วย ปราสาทประธาน วิหาร หรือ บรรณาลัย กำแพงแก้ว ประตูซุ้ม และสระน้ำ เป็นอโรคยาศาล (สถานพยาบาล) ในจำนวน 102 แห่ง ที่สร้างขึ้นทั่วราชอาณาจักร เพื่อรักษาผู้ป่วย
ปรางค์ครบุรีได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานแห่งชาติในราชกิจจานุเบกษา เรื่องการกำหนดจำนวนโบราณสถานสำหรับสถานแห่งชาติ เล่มที่ 53 หน้า 1529 วันที่ 27 กันยายน พ.ศ. 2479 และประกาศกำหนดเขตที่ดินโบราณ เล่มที่ 98 ตอนที่ 104 วันที่ 30 มิถุนายน พ.ศ. 2524 อ่านต่อคลิก
