เมื่อสุลต่านปาติกสยามหรือกุมารสยามได้ขึ้นเป็นเจ้าเมืองปัตตานีตั้งแต่ยังเด็กตามคำสั่งเสียของสุลต่านมันโซร์ (น้าชาย) พี่ชายต่างมารดาไม่พอใจ จึงเกิดการทะเลาะวิวาทกัน สุลต่านปาติกสยามจึงถูกฆาตกรรม และต่อมาพี่ชายก็ถูกฆาตกรรมเช่นกัน ลูกชายของสุลต่านมันโซร์จึงได้ขึ้นครองราชย์ แต่ขึ้นครองราชย์ได้ไม่นานก็เสียชีวิต ด้วยเหตุนี้จึงหารัชทายาทที่่เป็นผู้ชายเพื่อขึ้นสืบทอดต่อไม่ได้ จึงมีการประชุมกันให้แต่งตั้งเจ้าเมืองที่เป็นผู้หญิง เนื่องจากกล่าวกันว่า หากให้สามัญชนมาเป็นเจ้าเมือง บ้านเมืองจะไม่สงบ จึงต้องแต่งตั้งเจ้าเมืองที่เป็นรัชทายาท เมื่อไม่มีรัชทายาทผู้ชาย ก็อนุโลมให้แต่งตั้งผู้หญิงในตระกูลเป็นเจ้าเมืองแทน จึงมีเจ้าเมืองผู้หญิงติดต่อกันถึง 4 องค์ รายาฮิเยา เป็นกษัตริย์หญิงองค์แรกแห่งปัตตานี สมัยรายาฮิเยาครองราชย์ ปัตตานีมีความเจริญรุ่งเรืองสุดขีด มีต่างชาติชาวโปรตุเกสเข้ามาค้าขายเป็นชาติแรก อาณาจักรมลายูเจริญรุ่งเรืองเป็นอย่างมาก เมื่อรายาฮิเยาสิ้นพระชนม์ รายาบีรูซึ่งเป็นน้องสาวก็ขึ้นครองราชย์แทน ตามด้วยรายาอูงู และรายากูนิง … อ่านต่อคลิก
ที่มา : สำนักวิทยบริการ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี. (2563). กษัตริยาแห่งปัตตานี. เข้าถึงวันที่ 11 กรกฎาคม 2566 จาก https://pattaniheritagecity.psu.ac.th/story/entry/109/
