April 29, 2024

          สะพานนวรัฐเป็นสะพานข้ามแม่น้ำปิงแห่งที่ 2 ของเมืองเชียงใหม่ เป็นสะพานที่สร้างเชื่อมถนนเจริญเมืองจากสถานีรถไฟกับถนนท่าแพซึ่งเป็นถนนสายเศรษฐกิจหลักในช่วงนั้น ก่อนหน้านี้ชาวบ้านเดินทางไปมาระหว่างสองฝั่งโดยใช้เรือข้ามฟาก หรือใช้ขัวกุลาซึ่งสร้างเชื่อมระหว่างฝั่งวัดเกตการามกับกาดต้นลำไย
             สะพานแห่งนี้สร้างขึ้นเมื่อการตั้งถิ่นฐานทำมาหากินของผู้คนทางฝั่งตะวันตกของแม่น้ำปิงมีมากขึ้น การเดินทางและการขนถ่ายสินค้าระหว่างสองฝั่งแม่น้ำเพิ่มความถี่ในแต่ละวันมากขึ้น ทำให้การเดินทางโดยใช้ขัวกุลาเพียงแห่งเดียวดูจะไม่เพียงพอ จึงได้มีการสร้างสะพานนวรัฐขึ้นมาอีกแห่ง และเมื่อสะพานนวรัฐสร้างเสร็จชาวบ้านเรียกว่าขัวใหม่ เรียกขัวกุลาว่าขัวเก่า

            เมื่อสะพานนวรัฐสร้างเสร็จทำให้การเดินทางและการขนส่งสินค้าจากฝั่งตะวันออกสู่ฝั่งตะวันตกสะดวกสบายมากขึ้น โดยเฉพาะช่วงที่รถไฟมาถึงเชียงใหม่แล้ว สินค้าที่ส่งขายไปมาระหว่างกรุงเทพฯ และเชียงใหม่ ไม่ว่าจะเป็นสินค้าการเกษตรจากเชียงใหม่ที่ส่งลงไปขายที่กรุงเทพฯ หรือสินค้าที่ส่งขึ้นมาจากกรุงเทพฯ เช่น เครื่องจักรที่ใช้ในโรงงาน และยวดยานพาหนะต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นรถยนต์ รถจักรยานยนต์ และรถจักรยาน สินค้าเหล่านี้ล้วนต้องการพื้นที่และความสะดวกรวดเร็วในการขนส่งแทบทั้งสิ้น รวมถึงกลุ่มคนจีนจำนวนมากที่หลั่งไหลจากกรุงเทพฯ โดยทางรถไฟ ขึ้นมาตั้งถิ่นฐานทำมาหากินอยู่ในพื้นที่ต่างๆ ในเชียงใหม่ เช่น กาดหลวง กาดลำไย และถนนท่าแพ
             บริเวณพื้นที่ตั้งของสะพานนวรัฐนี้ได้มีการรื้อและสร้างสะพานใหม่มาแล้วถึง 3 ครั้ง สะพานแรกสร้างในปี พ.ศ. 2453 โดยช่างชาวอิตาลี เป็นสะพานไม้สักหลังคาโค้ง ต่อมาในปี พ.ศ. 2464 ได้รื้อสะพานไม้สักลง เนื่องจากสะพานเก่าคับแคบและผุพัง สร้างสะพานใหม่เป็นสะพานเหล็ก หลังคาโค้ง ตอม่อทำด้วยคอนกรีตเสริมเหล็ก ชาวบ้านเรียกว่า ขัวเหล็ก สะพานใหม่นี้มีชื่อเป็นทางการว่า “สะพานนวรัฐ” เพื่อเป็นเกียรติแก่เจ้าแก้วนวรัฐ เจ้าผู้ครองเชียงใหม่ (พ.ศ. 2454-2482) ในขณะนั้น

            มีเรื่องเล่าว่าในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 ทางราชการได้ใช้ทางมะพร้าวพรางสะพานไม่ให้ฝ่ายสัมพันธมิตรทิ้งระเบิด แต่ชาวบ้านเชื่อว่าพรางไม่ได้ เพราะตัวสะพานมีรูโบ๋จากรอยกระสุนของนักบินอเมริกันที่บินโฉบลงมายิงปืนกลเข้าใส่สะพาน
             ในเวลาต่อมาเมื่อมียวดยานพาหนะมากขึ้น ทำให้การจราจรบนสะพานติดขัดมาก จนต้องมีการตั้งถังน้ำมันบรรจุทรายให้จราจรขึ้นไปยืนถือป้าย  “ไป” และ “หยุด” เพื่อจัดระเบียบการเดินรถบนสะพาน ประกอบกับสะพานเหล็กเริ่มผุ ฉะนั้นในปี พ.ศ. 2509 จึงรื้อสะพานเหล็กออกและสร้างเป็นสะพานคอนกรีตเสริมเหล็กดังที่เห็นในปัจจุบัน ในวันที่ 26 ธันวาคม พ.ศ. 2510 จอมพลถนอม กิตติขจร นายกรัฐมนตรีในขณะนั้นได้เดินทางมาทำพิธีเปิดสะพานนวรัฐพร้อมกับสะพานเม็งรายอนุสรณ์ในคราวเดียวกัน

รายการอ้างอิง

ปลายอ้อ ชนะนนท์. (2529). บทบาทนายทุนพ่อค้าที่มีต่อการก่อและขยายตัวของทุนนิยมภาคเหนือของประเทศไทย พ.ศ.2464-2523. วิทยานิพนธ์หลักสูตรเศรษฐศาสตรมหาบัณฑิตจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
บุญเสริม สาตราภัย. (2546). เชียงใหม่กับภัยทางอากาศ. กรุงเทพฯ: สายธาร.
บุญเสริม สาตราภัย. (2522). ลานนาไทยในอดีต. เชียงใหม่: ช้างเผือกการพิมพ์.
บุญเสริม สาตราภัย. (2550). ล้านนา…เมื่อตะวา. เชียงใหม่: Bookworm.
บุญเสริม สาตราภัย และสังคีต จันทนะโพธิ. (2520). อดีตลานนา. กรุงเทพฯ: เรืองศิลป์.
อนุ เนินหาด, พ.ต.ท. (2543). เชียงใหม่สะปะเรื่องตะวา. เชียงใหม่: นพบุรีการพิมพ์.
อนุ เนินหาด, พ.ต.ท. (2548). ย่านถนนราชดำเนิน. เชียงใหม่: นพบุรีการพิมพ์. (สังคมเชียงใหม่ เล่ม 11).

Rate this post

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *