…ท้องถิ่นคนขยัน กล่าวขวัญวัวลาน ตำนานหลวงพ่อ
ผ้าทอหนองขาว สะเดาลือชื่อ ข้าวหอมซ้อมมือ เลื่องลือน้ำตาลสด…
บ้านหนองขาวเป็นชุมชนที่ตั้งอยู่ ณ ต. หนองขาว อ. ท่าม่วง จ. กาญจนบุรี คำขวัญท้องถิ่นของชุมชนแห่งนี้ บอกเล่าถึงอัตลักษณ์แห่งชุมชนอย่างชัดเจน สะท้อนภาพความเป็น “หนองขาว” ให้เห็นถึงวิถีชีวิต ความเป็นอยู่ ตลอดจนอาชีพของคนในท้องถิ่นตำบลหนองขาวได้เป็นอย่างดี และในด้านมิติของพื้นที่นั้น มีคำกล่าวที่ว่า “หมู่บ้านใหญ่ไก่บินไม่ตก” บ่งชัดถึงความกว้างใหญ่และหนาแน่นของชุมชน บ้านเรือนนับพันหลังคาเรือนที่อยู่ชิดติดกัน จนแม้แต่ไก่ก็ยังไม่มีช่องว่างพอจะให้บินร่อนปีกลง ความเป็นวงศาคณาญาติของชาวหนองขาว ทำให้บ้านแต่ละหลัง ซึ่งส่วนใหญ่สร้างด้วยไม้ มีใต้ถุนสูงไม่มีรั้วกั้น ช่วยกระชับความสัมพันธ์ในหมู่เครือญาติ ตลอดจนเพื่อนบ้าน ให้ยังคงแน่นแฟ้นมาอย่างยาวนาน เหนืออื่นใดการแสดงออกใน “ความรักท้องถิ่น” จนอาจกล่าวได้ว่า เป็นพวก “ท้องถิ่นนิยม” ของคนหนองขาว มีให้เห็นโดยทั่วไปในชีวิตประจำวัน ตลอดจนในวาระโอกาส เทศกาลงานประเพณีต่าง ๆ และสิ่งหนึ่งที่ชาวหนองขาวต่างแสดงออก ในความเป็น “คนหนองขาว” คือ ภูมิปัญญาด้านผ้าทอ อันเป็นสิ่งที่ชาวบ้านหนองขาวสืบทอดกันมา ด้วยความผูกพันของคนในครอบครัวจากรุ่นสู่รุ่น จากการทอหูก พัฒนาไปสู่กี่กระตุก การทอผ้าใช้ในชีวิตประจำวันจึงมีความหลากหลาย นับแต่ ผ้านุ่ง ผ้าถุง ผ้าโจงกระเบน โสร่ง และที่ขึ้นชื่อคือการทอผ้าขาวม้าหลากลาย หลายสี จนได้ชื่อว่า ผ้าขาวม้าร้อยสี โดยมีผ้าขาวม้าลายสำคัญอันเป็นเอกลักษณ์เฉพาะถิ่น คือ ผ้าขาวม้าลายตาจัก ในโอกาสที่ ครม. มีมติเห็นชอบให้เสนอ ผ้าขาวม้า ขึ้นทะเบียนต่อ UNESCO เป็นมรดกวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของมนุษยชาติ เชิญติดตามเส้นทางการทอผ้าขาวม้าบ้านหนองขาว อันเป็นอุตสาหกรรม…การผลิตผูกพัน อ่านต่อที่
